table1.gif (916 bytes)
1901

Ankara'nın Çoraklık semtinde (20 Temmuz) doğdu. Babası Koçzade Hacı Mustafa Efendi (1874-1928), annesi Kütükçüzade Hacı Rıfat Efendi'nin kızı Fatma Hanım (ölümü 1963). Baba tarafından üç asırlık, anne tarafından Hacı Bayram-ı Veli sülalesine dayanan altı asırlık bir aileden geliyordu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1906

Beş yaşında, Hacı Bayram Camii'nin bitişiğindeki mahalle mektebi "Topal Hoca Mektebi"ne başladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1908

Hacı Bayram Camii'nin yanındaki kiralık bir evde faaliyet gösteren 5 yıllık ilkokula devam etti.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1914

Taş Mektep diye anılan Ankara İdadisi'ne girdi. Bina şimdiki Tıp Fakültesi İhtisas Hastanesi'nin bulunduğu yerdeydi. 15 yaşındayken İdadi'yi bitirmeden tasdikname aldı. Okul İdaresi'ne tasdikname almak için verdiği dilekçe şöyleydi: "Maişetimi temin etmek için mektebimi terk etmek mecburiyetinde kaldım. Lazım gelen tasdiknamenin verilmesini rica ederim. Ahmet Vehbi"

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1917
 
Dedesiyle ve babasıyla görüşerek esnaflığa başladı. Karaoğlan Caddesi'nde oturdukları evin altındaki dükkan, bir sandık ayakkabı lastiği, bir sandık şeker, bir kaç teker kaşar peyniri, zeytin, makarna gibi mallarla bakkal
dükkanı haline getirildi ve üzerine "Koçzade Hacı Mustafa Rahmi" tabelası kondu.
table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1920

Kurtuluş Savaşı'nın başlamasıyla, 19 yaşında müsahhih yardımcısı olarak Büyük Millet Meclisi Matbaası'nda Cevat Fehmi Başkut'un yanında çalışmaya başladı.

 

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1921

Muhafız Kıtası Kumandanı İsmail Hakkı Bey'in (Tekçe) matbaa yöneticilerine bir meseleden dolayı kızması nedeniyle, diğer matbaa işçileriyle birlikte askere sevk edildi. Muhafız Kıtası'nda 1.5 yıl sürecek askerlik görevine başladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1926
 

Ailesi, teyzesinin kızı Sadberk Hanım'la evlendirilmesine karar verdi. Bunun üzerine babası dükkanı oğluna devretti

ve "Koçzade Ahmet Vehbi" ismiyle Ankara Ticaret Odası'na kaydoldu. Artık Vehbi Koç'un ticaret hayatı başladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1927

Ankaralı tüccar Sadullah Aktar'ın kızı Sadberk Hanım'la evlendi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1928

Babası Hacı Mustafa Rahmi Bey, 54 yaşında vefat etti.

Vehbi Koç, Ankara Ticaret Odası ikinci başkanı oldu.

Ford ve Standard Oil (Mobil) şirketlerinin Ankara Temsilciliklerini aldı ve işlerini büyütmeye başladı. Daha sonra taahhüt işlerine girdi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1931

İlk Avrupa seyahatine çıktı. Dünyayı tanımaya başladı. Pheste, Viyana, Berlin ve Paris'i gördü. Paris'te devrin tanınmış kalp doktoru Dr. Vacquez'e muayene oldu. Babasının ve kayınpederinin genç denilecek yaşlarda kalp rahatsızlığından ölmeleri, henüz 30 yaşındaki Vehbi Koç'u etkiledi. Dr. Vacquez, kalbinin sağlam olduğunu söyleyince rahatladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1934

Sanayi alanında ilk teşebbüsünü yaptı, ama başarısızlığa uğradı. Haliç Sütlüce'de Hovagimyan Biraderler'in boru fabrikasına ortak oldu. Ancak hesaplar iyi yapılmadığı için iş battı. Bu tür bir kaç tecrübeden sonra şu karara vardı: "Başkalarının kurduğu işe ortak olmam. Kendi kurduğum işe ortak ararım."

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1935

Kız kardeşi Zehra Kütükçü'nün kocası Halim Bey, çok genç yaşta vefat edince yine evhama kapıldı ve Viyana'da ünlü doktor Epinger'e muayene oldu. Doktor, açık hava ve spor tavsiye edip, ata binmesinin ona iyi geleceğini söyledi. Kısa sürede at sporunun faydasını gören Vehbi Koç, işi atçılığa, yarışçılığa kadar götürdü. Misket ve Kamelya isimli atlarıyla koşuculuk yaptı. Fakat işe kendisini tam veremediği için 14 bin lira zararla atları elden çıkardı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1937
 
İstanbul'da ilk şubesini açtı. Fermenciler'de 100 bin lira sermayeli Vehbi Koç ve Ortakları Kollektif Şirketi'ni faaliyete geçirdi. Kendi sahalarında işi çok iyi bildiğine

inandığı Emin Güraç, İsrail Anastasyan ve İsak Altabef'i, şirkete ortak aldı. Ortaklık 1954'e kadar sürdü.

 

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1938

Şahıs şirketlerinin uzun ömürlü olmadığını gördü ve Koç Ticaret Anonim Şirketi'ni kurarak, müesseseleşme yolunda önemli bir adım attı. Sermayesi 300 bin liraydı. (Bu dönemde bir Cumhuriyet Altını 11 lira 12 kuruştur). Şirketin ilk Genel Müdürlüğü'ne İş Bankası Genel Müdür Yardımcılığı'ndan ayrılan Fazıl Öziş'i getirdi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1944

İlk otomobil ticaret şirketi olan Motor Ticaret kuruldu.

table3.gif (54 bytes)
1945
 
İkinci Dünya Savaşı sonrası ticarette öncelik kazanmak için New York'ta Ram Commercial Corporation adıyla bir şirket kurdu. Başına Vecihi Karabayoğlu'nu getirdi. Amerika'da Koç Ticaret adına Genel Electric, U.S. Rubber, Oliver, Burroughs, York gibi önemli şirketlerin temsilcilikleri alındı. Amaç, Amerika'ya mal almaya gelen resmi heyetlere mal satmak, danışmanlık yapmaktı. Umulan sonuç alınamadığı için Ram Commercial Corporation 1954'te kapandı.
table3.gif (54 bytes)
1946
 
Vehbi Koç, ilk Amerika seyahatine çıktı. Bu ülkede 52 gün kalarak yeni dünyayı tanıdı. Amerika'da ölçüler bambaşkaydı. Binaların büyüklüğü, yüksekliği. Herşey etkileyiciydi. İşadamlarının zamanı nasıl kullandıklarını, iş görüşmelerini nasıl yaptıklarını gördü. Ampul fabrikası için Genel Electric'i ikna etti. İş görüşmelerinin yanında sağlığını da ihmal etmedi, Ford Hospital'de ve Chicago'daki ünlü Mayo Clinic'te kontrolden geçti.
table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1947

Ankara Oksijen Şirketi’ni kurdu. Bu, kendi sermayesiyle giriştiği ilk sanayi teşebbüsüydü.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1948

General Electric ortaklığıyla ilk ampul fabrikasını kurdu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1949

Koç Ticaret’in Genel Müdürlüğü’ne Sümerbank Genel Müdürlüğü’nden emekliye ayrılan Hulki Alisbah’ı getirdi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1951

İlk büyük sosyal yardımını, Ankara Üniversitesi Vehbi Koç Öğrenci Yurdu’nu yaparak gerçekleştirdi.

Belçika’da bir otomobil kazası geçirdi. Hafif yaralandı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1954

Bozkurt Mensucat, Kavel, Türk Demirdöküm ve Türkay Fabrikaları'nı kurdu. Bozkurt Mensucat tekstil alanında, Türk Demirdöküm ilk radyatörleri ve daha sonra da otomotiv endüstrisi için dökme parçaları üretmek alanında faaliyet gösterdi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1954

Arçelik'in temellerini atan Erol isimli şirket oluşturuldu. Fabrika başlangıçta madeni büro eşyası imal ederken, daha sonra buzdolabı, çamaşır makinası, termosifon üretmeye başladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1956

İlk turizm yatırımını, Divan Oteli’ni kurarak gerçekleştirdi. Divan Oteli, Eylül 1955’te tam açılışı yapılmadan Dünya Para Fonu Kongresi’nin delegelerini ağırlamak üzere hükümetin emrine verildi. Daha sonra eksikleri tamamlandı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1958

Eşi Sadberk Hanım ile birlikte Hac’ca gitti.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1959

İlk Türk kamyonlarını üretecek olan Otosan kuruldu. İşe montajla başlandı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1960

DP iktidarının baskısıyla, Müdafaa-i Hukuk devrinden beri kayıtlı bulunduğu Cumhuriyet Halk Partisi’nden istifa etti. Ama Demokrat Parti’ye girmeyi reddetti.

Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi’nin bulunduğu binayı Hazine’ye bağışladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1961

Tüpgaz mutfaklarda...
İlk olarak Gazsan A.Ş. adıyla kurulan ve 1963 yılında Aygaz adını alan şirket, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) temini, depolaması ve dağıtımında öncü oldu.

Türk halkı sıvılaştırılmış petrol gazını ilk defa Aygaz ile tanıdı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1962

Gazal kuruldu. LPG tüpleri, valf ve detantör üretimi amacıyla kurulan Gazal, 1984 yılında ilk katalitik soba ve 1990 yılında ise ilk infrared ısıtıcıların üretimini gerçekleştirdi.

Türkiye'nin ilk traktör fabrikası Türk Traktör'ü kurarak, traktör imalatına geçti.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1963

Annesi Fatma Hanım vefat etti.

Kurumsallaşma yolunda çok önemli bir adım atarak Koç Holding'i kurdu. Şirketler daha fazla büyümeden temelini sağlamlaştırmak, şirketlerin birbiriyle bağlantısını güçlendirmek, modern yönetim prensipleriyle yönetilmelerini ve en önemlisi sürekliliklerini sağlamak istiyordu.

Aygaz, çalışanlarını şirkete ortak yaptı.

Sn. Vehbi Koç şirket sermayesinin %10'u oranında Aygaz hissesinin şirket çalışanlarına verilmesini onayladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1964

Türk Siemens'i faaliyete geçirdi. Türkiye’nin ilk kablo fabrikası olan Türk Siemens, Alman Siemens firmasının ortaklığıyla hayata geçti.

Uniroyal Lastik Fabrikası ile yerli oto lastiği üretimine başlandı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1965

İzocam'ı Koç Topluluğu’na dahil etti. Yalıtım işlerinde kullanılmak üzere cam elyafı üretmeye başladı.

Elektrik motoru ve kompresör üretecek Türk Elektrik şirketini, General Electric ile ortak olarak kurdu.

table3.gif (54 bytes)
1966
60 yıllık rüyası gerçekleşti ve ilk Türk otomobili Anadol piyasaya çıktı. Hükümet, 26.800 liradan satılmasına izin verdi. Anadol, maliyeti düşürebilmek için plexiglass-cam elyafından üretildi. Bekoteknik, Beldesan, Otoyol, Tekiz ve Sedko tesisleri Koç Topluluğu’na katıldı.
Otoyol, FIAT lisansıyla düz treyler için çekici yapımına başladı.
table3.gif (54 bytes)

 


1967
 
Uzun yıllar projelendirdiği tarımsal yatırım düşüncesini hayata geçirdi. Tat Fabrikası konserve imalatına başladı. Büro eşyası yapımı için Bürosan kuruldu. Türk Eğitim Vakfı'nın kuruluşuna öncülük etti. Vakfın kuruluşu için 205 kişi biner lira verdi. Vakıf binlerce Türk gencinin eğitim almasını sağladı. İstanbul Amiral Bristol (Amerikan) Hastanesi, Vehbi Koç Kobalt Pavyonu hizmete girdi. Attan düştü, sol kolu üç yerden kırıldı. Bu yüzden at sporunu bıraktı.
table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1968

Otomobil konusunda Türkiye'nin en köklü ve büyük yatırımını gerçekleştirdi. Bursa’da FIAT lisansıyla otomobil üretecek Tofaş fabrikası, İtalyanlarla ortak kuruldu.

Eskişehir Anadolu Üniversitesi Vehbi Koç Kitaplık ve Araştırma Tesisi çalışmaya başladı.

ODTÜ Vehbi Koç Öğrenci Yurdu açıldı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1969

Uzun yıllar uğraş verdiği vakıflaşma, yasal düzenlemelerin yapılmasıyla gerçekleşti. Vehbi Koç Vakfı’nı kurdu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1970

Ekonomik ve ticari alanda büyük adımlar attı. İlk önce Türkiye’nin ilk merkezi ihracat organizasyonunu sağlayan Ram Dış Ticaret şirketi kuruldu.
Ardından Türk özel sektörünün uzun vadeli çalışmaya yönelik ilk şirket planlama bölümü Koç Holding bünyesinde kuruldu.
Kibrit ve orman ürünleri imalatı için Kav kuruldu.
Otomotiv sanayi için elektrik donanımı üretecek Mako Topluluğa dahil oldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1971

İtalyan Fiat lisansıyla üretim yapan Tofaş’ta Murat 124 marka otomobiller üretildi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1972

Ticari soğuk hava dolapları yapacak olan Mesan kuruldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1973

Eşi Sadberk Hanım vefat etti.

Otomotiv sektörü için döküm yapmak üzere Döktaş kuruldu.

Koç Yatırım ve Sanayi Mamülleri Pazarlama A.Ş.’nin yüzde 56’sı halka açıldı. Şirket yaklaşık 9.000 ortaklı kuruluş haline geldi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1974

Federal Almanya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Büyük Haç Rütbesi'ne layık görüldü.

Migros Gıda Mağazaları zinciri Koç Holding’e dahil oldu.

Çeşitli büro makinelerinin satışı, ithali, kiralanması ve bakımı gibi konularda faaliyet göstermek üzere Bilar kuruldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1975

İtalyan Grande Ufficiale Liyakat Nişanı aldı.
Bisiklet ve belediye hizmet vasıtaları üretmek üzere Bebimot kuruldu.
Emaye hammaddesi imal etmek için Özemay kuruldu.
Antalya’da Talya Oteli hizmete girdi.
Koç Otomotiv araştırma bölümü yeniden düzenlenip geliştirilerek Arge adını aldı. Böylece özel sektörün ilk Araştırma ve Geliştirme bölümü doğdu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1976

Taksim Atatürk Kitaplığı'nı İstanbul Belediyesi’ne devretti.

Aymar ve Tüpko tesisleri açıldı.

Sarıyer Vehbi Koç Vakfı Lisesi hizmete girdi.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1977

Mutfak fırınları, tekerlek jantı, göstergeler üreten otomotiv yan sanayi kuruluşları Ardem, Tekersan, Endiksan, Kimkat, Eko, Sedko, Takosan, Tekiz ve Tarko kuruluşları Koç Topluluğu’na dahil oldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1979

Asil Çelik üretime geçti. Özel sektörün bu en büyük ağır sanayi tesisi, kur garantisinin kaldırılmasından doğan ekonomik nedenlerle 1982 yılında devlete devredildi.
Fransız sermayesiyle işbirliğinin adımı atıldı. Peugot marka araç üretmek için Karsan kuruldu.
Kaliteli çelik hammaddesi üretmek üzere Mavi Çelik faaliyete geçti.
Kimkatsan kuruldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1980

Eşinin vasiyetini yerine getirerek Sadberk Hanım Müzesi'ni hizmete soktu. Türkiye’nin ilk özel müzesinde, Sadberk Koç’un hayatı boyunca biriktirdiği Türk ve Anadolu kültürü sanat eserleri ve sonradan alınmış eserler sergilendi.

Destek, Kumsan ve Petrorama şirketleri kuruldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1982

Türkiye’nin işyerinde eğitim veren ilk Yönetim Çalışmaları Merkezi KOGEM kuruldu ve kurslara başladı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1983

1.Uluslararası Altın Merküri Ödülü aldı.

Besan ve İstanbul Fruehauf şirketleri kuruldu.

table3.gif (54 bytes)
1984
 
Koç Holding İdare Meclisi Başkanlığı’nı oğlu Rahmi Koç’a devrederek, aktif olarak yönetimden çekildi. Ama, çalışmayı bir an bile bırakmayan bir insan olarak, Koç Holding Şeref Başkanı olarak çalışmalarını sürdürdü. Ve zamanın büyük bölümünü vakıf ve hayır işlerine yönlendirdi.
Anadolu Üniversitesi tarafından Fahri İşletme Doktoru ünvanı verildi. Fahri Galatasaray’lılık ünvanı aldı. Yüksekova Hemşerilik Belgesi aldı.
Et mamulleri üretmek üzere Maret Şirketi kuruldu.
table3.gif (54 bytes)
1985
 
Ford’la 60 yıla yaklaşan birliktelik, Türkiye’nin ilk Ford otomobil üretimini getirdi. Ford Taunus piyasaya sunuldu. Eğitim yardımları dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı’nca takdirname verildi. Koç şirketleri, İstanbul Şehri’ne Etiler-Ulus üstgeçidini (Koç Köprüsü) yaptırarak hediye etti. Trafik kazaları ve 1. Basamak Tedavi Hizmetleri Ünitesi hizmete girdi. Öncülüğüyle Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı kuruldu. Tugev Turizm Geliştirme ve Eğitim Vakfı kuruldu.
table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1986

Vehbi Koç Vakıf Eğitim Kampusü’nün temeli atıldı.

Otosan dizel motor üretimine başlandı.

American Express Company ortaklığıyla Koç-Amerikan Bank kuruldu.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1987

Vehbi Koç, Milletlerarası Ticaret Odası tarafından Yılın İşadamı ödülüne layık görüldü. Hindistan’ın merkezi Yeni Delhi’deki törende ödülü Hindistan Başbakanı Rajiv Ghandi verdi. Uluslararası ticaretin Nobel’i sayılan ödül, yurtiçi ve dışında büyük yankılar uyandırdı.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1988

Koç Özel Lisesi’ni kurdu. İlk mezunlarını 1992 yılında veren lise, kâr amacı gütmeyen bir eğitim kurumu olarak, başarılı öğrencilere de burs veriyor.

table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1991

Kav İnegöl Oluklu Mukavva Tesisleri üretime başladı.

table3.gif (54 bytes)
1993
 
Arçelik Bulaşık Makinesi Fabrikası işletmeye açıldı. Koç-Amerikan Bank’taki Amerikan Express Company hisseleri satın alınarak, banka Koçbank oldu. Otosan, Ford Escort model otomobil üretimine başladı.
Koç Üniversitesi Türkiye’nin ikinci özel üniversitesi olarak öğretim hayatına başladı. Kar amacı gütmeyen bu eğitim kurumu, ABD ve Avrupa üniversitelerinde kariyer yapmış akademik kadroya sahip.
table3.gif (54 bytes) table2.gif (122 bytes)
1994

Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Planlaması Ödülü, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı adına Vehbi Koç’a verildi. 14 Haziran 1994 tarihinde Cenevre’de düzenlenen törenle, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Boutros Boutros Ghali, ödülü Koç’a verdi.

Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM) açıldı.

table3.gif (54 bytes)
1995

Tüketici finansmanı sağlamak üzere Koç Finans kuruldu.

Finansal kiralama işlemleri için Koç Finansal Kiralama (Koç Lease) kuruldu.

Tat Balıkesir Fabrikası hizmete açıldı.

Koç Topluluğu, Ulukartal Makarnacılık şirketini satın aldı.


1996

Amerikan Hastanesi Vehbi Koç Vakfı bünyesine kazandırıldı.

Türk Demir ve Çelik Döküm Sanayicileri Derneği tarafından onur üyeliği ve şeref plaketi verildi.

Türkiye’nin “Cumhuriyet Çınarı”, 25 Şubat 1996 günü saat 18.33’te Antalya’da yaşama veda etti.